Yatırım Teşviklerinde Temel Değişiklik! Yeni Dönem Esasları Açıklandı

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni tebliğ, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu tebliğ ile birlikte, Cumhurbaşkanlığı Kararı uyarınca uygulamaya alınan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'ın usul ve esasları belirlenmiş oldu.

Teşvik belgesi süreçleri, başvurular, harcama detayları, belirli yatırımlarda gereken nitelikler, faiz ve kar payı desteği, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi çerçevesinde gerçekleştirilecek ödemeler, sigorta priminin desteklenmesi, finansal kiralama ile mücbir sebepler, yeniden değerleme ve tamamlama vizesi konuları tebliğde ayrıntılı bir şekilde ele alındı.

Yatırım teşvikleri ile ilgili uygulamaların basitleştirilmesi ve bürokrasinin azaltılması hedefleniyor. Bu bağlamda, tebliğle veri merkezi, bulut bilişim ve elektrikli araç şarj istasyonları gibi gelişen sektörlerde, yatırımların kalitesini ve katma değerini arttırmaya yönelik teknik kriterler oluşturuldu. Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurumları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları %50’yi aşan diğer kurumlar) ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar, yurtdışındaki yabancı şirketlerin Türkiye'deki temsilcilikleri, elektronik ortamda Bakanlık'ın internet sitesi aracılığıyla teşvik belgesi için başvuru gerçekleştirebilir. Kuruluş sürecini tamamlamamış tüzel kişilikler için yapılan teşvik belgesi başvuruları ise değerlendirilmeye alınmayacaktır.

TEŞVİK BELGESİ İÇİN GEREKEN ŞARTLAR

Teşvik belgesi ile ilgili her türlü işlem, kullanıcılar tarafından Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) aracılığıyla Bakanlık’a yapılacak başvurularla gerçekleştirilecek. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi çerçevesinde, değerlendirme süreçleri devam eden yatırım projeleri, yatırımcı talepleri doğrultusunda ilgili programın başvuru tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde Sektörel Teşvik Sistemi kapsamındaki diğer teşvik uygulamaları ile değerlendirilebilir ve teşvik belgesi verilmesi söz konusu olabilir. Düzenlenen belgelere ilişkin destekler, olumlu sonuçlanan programlara istinaden güncellenebilecektir.

BELİRLİ YATIRIMLARDA GEREKEN NİTELİKLER

Güneş enerjisi ile elektrik üretimi yatırımlarında, güneş panellerinin üretim sürecinin ingot dilimleme aşamasından ya da öncesindeki aşamalardan başlaması ve hücrelerin yerli olarak üretilmesi gerekmektedir. Ayrıca, güneş panellerinin taşıyıcı komponentlerinin de yurtdışında değil, yurtiçinde üretilmesi zorunlu kılınmıştır.

Rüzgar enerjisi ile elektrik üretimi yatırımlarında da, kanat ve kulelerin ülkemizde üretilmesi gerekiyor. 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren yapılacak başvurularda düzenlenecek teşvik belgeleri kapsamında yer alan yatırımlar içinde kanat, kule ve jeneratörlerin yerli üretim şartı aranmaktadır. Ancak tebliğin yürürlüğe girmesinden önce gerçekleştirilen Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) ihaleleri sonucunda sözleşme imzalama hakkı elde eden ve ön lisans veya lisans alan rüzgar enerjisi yatırımlarında bu şartlar geçerli olmayacaktır.

Veri merkezleri için teşvik belgesi almak isteyen yatırımlarda, hesaplamalarda kısmi uygunluk sağlanmayan tam doluluk oranında "Güç Kullanım Etkinliği (PUE)" değerinin en fazla 1,65 olması gerekmekte ve en az iki telekom operatörüne ait fiber optik kabloların sonlanması şartı aranmaktadır. Yatırım tamamlandıktan sonra, standartlara uygunluğa dair TSE Veri Merkezi Tesis Belgesi’nin sunulması zorunludur.

Elektrikli araçlar ve diğer elektronik cihazlar için şarj istasyonlarının kurulumu ile ilgili yatırımlara teşvik belgesi verilmesi için her bir istasyonun en az 120 kilovatsaat hızlı şarj kapasitesine sahip olması ve 1 Ocak 2026 itibarıyla temin edilecek olan ünitelerin yerli olarak üretilmiş olması gerekiyor.

YATIRIM TİPLERİ

Teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlar, tamamen yeni, genişletme, modernizasyon, ürün çeşitlendirmesi, entegrasyon ve taşıma işlemleri olarak belirlenmiş olup, bu yatırımların aynı il sınırları içerisinde gerçekleştirilmesi gerekecektir.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi çerçevesinde sağlanacak faiz veya kar payı destekleri ya da makine desteği ödemeleri, yatırım harcamalarının yapıldığı yılı takip eden yıl içinde Bakanlığa sunulacak ilerleme raporunda belirtilen tutar esas alınarak hesaplanacak destek miktarı kadar yapılacaktır. Sigorta primi destekleri ise, tamamen yeni yatırımlarda teşvik belgesi kapsamında sağlanan istihdam, diğer yatırım türlerinde ise mevcut istihdamın yanı sıra ek istihdam için geçerli olacaktır. Ancak eğer uygulanacak yatırım cinsi tamamen yeni değilse, aylık prim ve hizmet belgesinde yer alan işçi sayısının var olan istihdamın altında olması durumunda, o ay için prim desteği sağlanmayacaktır.