Türk Hava Kuvvetleri'nin Envanterindeki Savaş Uçakları: Hangi Modeller Öne Çıkıyor?

Amerika Birleşik Devletleri yapımı F-4E Phantom savaş uçakları, Türkiye'nin hava gücüne ilk kez 1970'li yıllarda entegre edildi. 1980 yılına kadar toplam 72 adet bu uçaktan satın alındı. 1990'lı yıllara gelindiğinde, Türkiye'nin envanterinde 182 F-4E tipi uçak bulunuyordu. 1997 yılında, İsrail ile gerçekleştirilen bir anlaşma çerçevesinde 54 uçak modernize edilerek “F-4E Terminatör 2020” versiyonuna dönüştürüldü.

30 ADET F-4E HALA GÖREVDE

Uçakların yaşanılan kazalar nedeniyle kullanım dışına alınması düşünülse de, 2016'daki darbe girişimi sonrasında ortaya çıkan pilot açığı ve F-35 programındaki belirsizlikler bu süreci yavaşlattı. Hâlihazırda, yaklaşık 30 adet F-4E aktif görevde hizmet vermeye devam etmektedir.

Modernize edilen bu uçaklar için İsrail ile bir teknoloji transferi gerçekleştirildi. Uçak kodları Türk Hava Kuvvetleri’ne devredildi ve yerli kaynaklar kullanılarak bakım, modernizasyon ve silah entegrasyonu aşamaları sürdürülmektedir.

ANA GÜÇ: F-16 SAVAŞAN ŞAHİNLER

Türkiye'nin hava gücünün temel taşını oluşturan F-16 savaş uçakları, 1987 yılından bu yana görev yapmaktadır. Türk Uçak Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) bünyesinde montajı gerçekleştirilen bu uçaklardan yaklaşık 250 adedi şu anda aktif olarak kullanılmaktadır. İlk teslimatlar Blok 30 modelleriyle yapılmış, zaman içerisinde bu uçaklar Blok 50+ seviyesine yükseltilmiştir.

F-16'lar, gelişen teknolojilere paralel olarak radar sistemleri, silah taşıma kapasiteleri, gece görüş sistemleri ve yakıt sistemleri ile güncellenmiştir. En son olarak, 30 adet F-16 Blok 30’un uçuş süresi, 8.000 saatten 12.000 saate çıkarılarak modernizasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Ayrıca, 165 uçağın Blok 50+ seviyesine terfi ettirildiği belirtiliyor.

2021 yılı itibarıyla ABD’den 40 adet Blok 70 Viper alımı ve 79 uçağın modernizasyonu için 1,4 milyar dolar ödeme gerçekleştirilmiştir. Ancak Milli Savunma Bakanlığı, modernizasyon sürecinin TUSAŞ tarafından yürütülebilmesi sebebiyle kit alımından vazgeçildiğini açıklamıştır.

MODERNİZASYON YETERLİ Mİ?

F-16'lar şu an için Türkiye'nin en etkin savaş uçağı filosunu oluşturmaktadır. Ancak bu uçaklar, 4. nesil sistemler olarak sınıflandırılmaktadır. Türkiye'nin envanterinde bulunan F-4'ler 2. ve 3. nesil konumunda bulunurken, modernize edilmiş F-16'lar 3+ ve kısmen 4+ nesil seviyesinde kabul edilmektedir. Yeni alınması planlanan Blok 70 Viper'lar ise 4+ kategorisine dahil edilmekte ve beşinci nesil uçaklarla entegre çalışabilmesi hedeflenmektedir.

Askeri perspektiften bakıldığında, uçakların yaşının değil, bakım ve modernizasyon seviyesinin önem taşıdığı vurgulanmaktadır. Türk Hava Kuvvetleri’ne ait F-16’ların havalandığı süre uzatılmış, uçakların kapasiteleri artırılmış ve hala birçok ülke hava filosuna göre modern özellikler taşımaktadır.

YERLİ SAVAŞ UÇAĞI: KAAN

Türkiye, F-35 projesinden çıkarılmasının sonucunda yerli beşinci nesil savaş uçağı projesi olan KAAN’a yoğunlaşmıştır. Milli Muharip Uçak (MMU) olarak da adlandırılan KAAN, 2024 yılı itibarıyla ilk deneme uçuşunu yapması planlanmaktadır. Projenin 2030'lu yıllarda faaliyete geçmesi, yıl bazında ortalama 24 uçak üretilmesi ve F-16'ların kademeli olarak yerini alması amaçlanmaktadır.

Ancak bu planlar hayata geçse dahi, Türkiye’nin tüm savaş uçağı filosunu KAAN ile yenilemesinin 2040 yılına kadar sürebileceği öngörülmektedir. Ayrıca, birçok NATO üyesi ülke altıncı nesil savaş uçakları ile ilgili projelere geçiş yapma hazırlıkları yapmaktadır.

GELECEĞİN HAVA GÜCÜ İÇİN PLANLAR

Türkiye, mevcut uçaklarının modernizasyon çalışmalarını sürdürerek NATO standartlarında tutmayı hedeflemektedir. F-16 Viper alımları, KAAN projesi ve yerli savunma sanayisinin katkılarıyla Türk Hava Kuvvetleri’nin güç kaybetmeden yeni nesil hava gücüne geçiş yapması planlanmaktadır.

Emekli Hava Pilot Tümgeneral Beyazıt Karataş, Türkiye’nin yeni uçak alımına acil bir ihtiyacı olmadığını belirtiyor. Şu anki modernizasyonlar, uçuş sürelerinin uzatılması ve yerli kabiliyetler sayesinde Türk Hava Kuvvetleri’nin hava hakimiyetini sürdürmesinin mümkün olduğunu ifade ediyor.

Gelecek yıllarda Türkiye'nin, dışa bağımlılığı azaltarak yerli üretimi artırması ile KAAN projesini başararak hava gücünü şekillendirmesi kritik öneme sahip başlıklar arasında yer alacaktır.